https://goo.gl/sU9qHE
Minanam to demak no kanatal / 阿美族人看世界 第2集
—[Paini to pipatileng ato pisoped to caciyaw no finacadan a lekakawa
itini i FICO hananay a kanatal ]
—[非洲]
Napina to mikayki itini i FICO hananay a kanatal pakayni to caciyaw no
finacadan, ira ko tosa o tadacifaroco’an a demak. sakacecay , o samaenen
pipalowad polong to caciyaw no finacadan itini i FICO, sakatosa, samaenen
pipadang palowad to mamalasawad a caciyaw ngangra. pakayni tona pinangan
i, caay kapitilid ato pisoped to sowal i ayaw, sa awaay ko papaini to
ikol a wawa saan, nika, ira ko pisimsim nangra sapipatiliden to caciyaw
nangra a demak anini, nanay masoped to ko caciyaw sa, a ira to ko
pasifana’an to wawa ita ano ikol saan.
I ayaw ira ko cecay a pikayki itini i BAMAKO hanaay a pala’, toya
tadamikingkiway to caciyaw( a singsi) hananay i, taelif to pitena’ no
sifo’ nangra a pacici mipatileng to finacadan a caciyaw.
Na ikol ira ko pikayki pisimsim a pipasowal nangra-- Patongalen ko
pikingkiwan ato pipasifana’ to caciyaw no finacadan itini i taangayay a
picodadan, ato tiliden i tinnaw ato i codad. hakelongen ko niyaro’
patileng to caciyaw. to paya i lalan ato i tilifi’ a kamok hapinangen ko
tilid to caciyaw no finacadan. patilengen ko picodadan o tatodong no
finacadan. patileng ko pisaopo to o citapangay, o niyaro’, o pikingkiw
to caciyaw a singsi a wayyenhoy no sowal hananay.
Roma sito, ira ko roma pakayni to mamalasawad a caciyaw ato misoped to
sowal hananay a pikayki itini i ADDIS ABABA a pala’, adihay ko samaenen
a pisoped ato pafeli ko cedi no sakowan to finacadan a malalicalicay,
kalamkamen patilenen ko “pisopedan to tatilidan” saan.
Pakayni to mamalasawad a caciyaw, ira ko fangcalay a pinangan-- Mahakelong
ko niyaro’ matayal to “picodad to tilid” hananay a likec. Patilen ko
tadapisimsiman a miparowad to mamalasawad a caciyaw. Tada a mipadang to
kina fana’ palengcen tayra i roma a taangayay a picodadan, a pakafana’
en to o tadamaanay ko caciyaw no finacadan haenen. Pikilim to pipainiay a
patileng to “soped to caciyaw” a kikingkay. Palacamolen ko pisoped ato
serangawan no caciyaw a tayal, a mamipadang ko mitiliday ato cifaroco’ay
mihakelong a pisimsim to “parowad to fana’ no sota’” , a pahadak ko
niya a cedi pipatileng to niya a caciyaw .
Pakayni tona pinangan i, o tadamaanay to ko “pisoped to caciyaw” hananay
a tayal itini i FICO. ona fangcalay a pinangan to finacadan ato
mamalasawad a caciyaw konian.
Kina satapang ko mitiliday naitiniay ni Herman M. Batibo hanay.
Ci ilong moto ko mitiliday sano pangcah.
中文翻譯:
語言文檔賦予非洲少數民族語言的權力策略(I)[Language Documentation as a
Strategy for the Empowerment of the Minority Languages of Africa—Part. 1]
非洲在舉幾次舉辦的語言議題研討會中,提出兩大當務之急的重要性議題:即
(1)如何使非洲語言更積極的發展以及有效運用到非洲其他國家;(2)如何維護原住民
語言,特別是瀕危語言,視為各國的寶貴遺產。這兩項議題亦是整個非洲語言文檔建
立的積極性與長期性計畫(Kube 2006),此乃基於大多數非洲原住民語言還沒有得到
充分描述或編纂的事實,因此,一個具系統性的原住民語言的描述和編纂,能賦予這
些語言供人民使用,保護他們的下一代,並給予他們更多的實用價值。
在2006年3月舉行的Bamako研討會上,有人認為語言學家不僅積極促進非洲各國的原
住民語言,且能在敏感的政府下制定更多的扶持政策,特別是與語言的非盟發起的非
洲語言學院(ACALAN)的干預。以下是研討會上的建議和決議:
1.認識並提升在非洲大學的研究範圍和研究機構。
2.發展計劃不只目標在於文檔,也要著重非洲語言的復興與智能。
3.在保護時,要鼓勵好好的收集、轉變和交換。
4.在開始任何文檔計劃前,要和受益的社區商量,在研究時要將社區也加入,同時也
要有建立研究範圍的計劃。
5.在非洲大學裡,藉由教學與傳達來提高非洲語言的使用。
6.建立資料庫,列出語言和研究範圍。
7.在大學和語言學者間,利用不同的工具和方法創造合作的空間,例如網路電子業務
通訊、目錄、資料庫。
8.在非洲建立語言指導方針跟程序。
9.在信息和通信技術(ITC)使用非洲語言時,專注於拼字、字母、術語等的研究和工
具發展。
10.聯合並擴大特別議題的網路使用(術語、翻譯、詞典編纂等)。
11.創立國家的辦公單位非洲語言學院(ACALAN)。
12.創立語言委員會來集合各地語言學者、政府人員、NGO、社區人士。
此外,2006年8月在Addis Ababa舉行的非洲語言學第五次世界大會,三個重要的會議
即語言映射、瀕危語言和語言文檔,大多數論文都關心描述與文檔,特別是語言的保
存與授權的方法。與會者普遍認為,語言映射在非洲具明確的地位與分布,在一個國
家或地區的各種語言的講者和語言活力水平,這些訊息至關重要的在指導決策,且在
使語言學家和人類學語言規劃者系統地進行文檔工作,事實有人指出,語言映射是一
項語言文檔的重要觀點。另一方面,需要關注的是在各地的語言轉變和語言死亡,語
言描述的新策略和編纂參與相關社區的合作夥伴關係與其他被推薦的機構和組織,全
面基於語言的描述性方法,盡可能地可以應用。此外,在2007年2月在Addis Ababa國
際研討會上”分享捍衛非洲的瀕危語言的最佳作法”,主要關注的是如何在非洲大陸
捍衛瀕危語言的最佳做法,主要的問題是如何加快文檔的過程,提出了以下建議:
1.撰寫拼寫的執行準則與措施,字典和教學手冊有效的和研究社區合作。
2.持續收集和傳播大學學習課程,學生以社區為基礎的語言文檔做準備。
3.繼續分享並保存瀕危語言,例如經由語言訓練中心。
4.擴大來自大學科系和國家研究機構的資料,還有各地有心人士的協助。
5.支援非洲的專家和機構所建立的網路,散播消息到非洲的大學,有別於先舉行會議。
6.在政府、大學和社區中倡導保存非洲語言的重要性,喚起人們的覺醒。
7.利用夏令營給予學生、專業人士和社區人員,額外的訓練有關於計劃語言保存的活
動和方法,也要找資源設立基金會。
8.把語言保存和傳統文化相結合,經由語言學者和熱心人士的幫忙,社區可以擬定保
護本土知識的計劃。
因此,語言文檔已經被視為保護和振興非洲語言的的關鍵。而本文主要探討的地方與
主要論點即在於,語言文檔的作用在於作為少數民族語言的重要策略,以及文檔不僅
保護瀕危語言,還建立了保存的有效途徑。
來源: Language Documentation as a Strategy for the Empowerment of the
Minority Languages of Africa
本則外電由 ilong moto編譯。
--
※ 發信站: 批踢踢實業坊(ptt.cc), 來自: 121.140.19.4
※ 文章網址: https://www.ptt.cc/bbs/TW-language/M.1462395863.A.DF2.html